مدل ساختاری پیش‌بینی گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجی‌گری شفقت به خود

نویسندگان

    انسیه خلج دانشجوی دکتری، گروه روانشناسی تربیتی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
    علیرضا پیرخائفی * دانشیار، گروه روانشناسی تربیتی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران apirkhaefi@gmail.com
    اکبر محمدی استادیار، گروه روانشناسی تربیتی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران

کلمات کلیدی:

گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان, طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه, شفقت به خود, نوجوانان

چکیده

زمینه و هدف: امروزه، گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان افزایش یافته است و به نظر می‌رسد که طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه و شفقت به خود در آن نقش داشته باشند. در نتیجه، این پژوهش با هدف تبیین مدل ساختاری پیش‌بینی گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجی‌گری شفقت به خود انجام شد.

روش و مواد: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش همه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول شهر قم در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. نمونه پژوهش حاضر 391 دانش‌آموز بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه رفتارهای خودآسیب‌رسان (سانسون و همکاران، 1998)، پرسشنامه طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه (یانگ، 1999)  و فرم کوتاه مقیاس شفقت به خود (ریس و همکاران، 2011) بودند. داده‌های این پژوهش با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای AMOS و SPSS نسخه 25 تحلیل شدند.

یافته‌ها: یافته‌های این مطالعه نشان داد که مدل ساختاری پیش‌بینی گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجی‌گری شفقت به خود برازش مناسبی داشت. همچنین، اثر مستقیم طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه بر شفقت به خود، اثر مستقیم طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه بر رفتارهای خودآسیب‌رسان و اثر مستقیم شفقت به خود بر گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان معنی‌دار بود (001/0P<). افزون بر آن، اثر غیرمستقیم طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجی‌گری شفقت به خود بر گرایش به رفتارهای خودآسیب‎رسان در آنان معنی‌دار بود (001/0P<).

نتیجه‌گیری: طبق نتایج این مطالعه، برای کاهش گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان می‌توان از طریق کارگاه‌های آموزشی میزان طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه آنها را کاهش و میزان شفقت به خود آنان را افزایش داد.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Aksu, G. G., Kayar, O., Tufan, A. E., Kutuk, M. O., Sucu, D. H., Tasdelen, B., & et al. (2022). Early maladaptive schemas differing according to sex may contribute to migraine among the youth. Brain and Development, 44(7), 427-437. https://doi.org/10.1016/j.braindev.2022.04.001

Albal, E., & Buzlu, S. (2021). The effect of maladaptive schemas and psychological flexibility approaches on the addiction severity of drug addicts. Archives of Psychiatric Nursing, 35(6), 617-624. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2021.09.001

Ameri, N. (2023). Structural relations of early maladaptive schemas to craving in substance-dependent individuals under methadone maintenance treatment: The mediating role of self-compassion. Scientific Quarterly of Research on Addiction, 16(66), 47-70. http://dx.doi.org/10.52547/etiadpajohi.16.66.47

Asghari, A., & Aghili, S. M. (2022). The mediating role of self-compassion in the relationship between eating disorders and self-harming behaviors in female students. Psychological Models and Methods, 13(47), 117-128. https://doi.org/10.30495/jpmm.2022.29177.3517

Azizi, M., & Zarei, I. (2023). The effectiveness of dialectical behavioral therapy on self-harmful and distress tolerance in adolescents with a history of self-harmful behaviors. Psychological Achievements, 30(1), 145-162. https://doi.org/10.22055/psy.2022.38177.2726

Carels, R. A., Miller, J. C., Shonrock, A. T., Byrd, R., & Haley, E. (2021). Exploring the addition of self-compassion skills training to a behavioral weight loss program delivered using video conferencing software. Journal of Contextual Behavioral Science, 21, 196-202. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2021.07.005

Dai, X., Lu, S., Sullivan, A. A., & Hu, H. (2024). “All you need is compassion?” a latent profile analysis of neglect and self-compassion on child mental health. Journal of Affective Disorders, 362, 799-807. https://doi.org/10.1016/j.jad.2024.07.096

Dostal, A. L., & Pilkington, P. D. (2023). Early maladaptive schemas and obsessive-compulsive disorder: A systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 336, 42-51. https://doi.org/10.1016/j.jad.2023.05.053

Goldman-Mellor, S., Cruz, S. S., Jensen, J., & Hall, C. (2023). Child and adolescent suicidal and self-harm behavior. Encyclopedia of Child and Adolescent Health, 2, 516-530. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-818872-9.00182-5

Hammad, S. S., Alzhrani, M. D., & Almulla, H. A. (2023). Adolescents’ perceived stress of COVID-19 and self-compassion in Saudi Arabia: A cross-sectional study. International Journal of Nursing Sciences, 10(2), 215-220. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2023.03.008

Jahan J. (2022). Prediction of behavioral activation system based on psychological distress and impulsivity of juvenile delinquents. Journal of Psychological Dynamics in Mood Disorders, 1(2) 30-38. https://maherpub.com/pdmd/article/view/60

Jashnani, Z., Ghamari, M., Kashani Vahid, L. (2024). Presenting a model of the tendency to self-harming behaviors of teenagers on cyberspace addiction with the mediation of cognitive emotion regulation. Psychological Dynamics in Mood Disorders, 2(4), 127-135. https://doi.org/10.22034/pdmd.2024.444922.1057

Keshvari, F., Karbalaee Mohammad Meigouni, A., Rezabakhsh, H., & Pashang, S. (2021). Predicting adolescent girls' anxiety by early maladaptive schemas of their mothers with the mediation of their self-differentiation and early maladaptive schemas. Journal of Applied Psychological Research, 11(4), 93-112. https://doi.org/10.22059/japr.2021.305503.643564

Khodapana, F., & Tamannaeifar, M.R. (2022). The mediating role of happiness and academic self-efficacy in the relationship between self-compassion and academic well-being in student. Journal of Psychological Science, 21(118), 2067-2089. http://dx.doi.org/10.52547/JPS.21.118.2067

Lu, J., Ye, Y., Lou, J., Zhu, H., & Zhou, X. (2024). Associations between unintentional injuries and deliberate self-harm behaviors of children and adolescents: A school-based cross-sectional survey. General Hospital Psychiatry, 86, 67-74. https://doi.org/10.1016/j.genhosppsych.2023.12.003

Marten, F., Keuppens, L., Baeyens, D., Boyer, B. E., Danckerts, M., Cortese, S., & et al. (2025). Co-occurring mental health problems in adolescents with ADHD and sleep problems. Sleep Medicine, 126, 107-113. https://doi.org/10.1016/j.sleep.2024.12.008

Mohamadi, A., Dabaghi, P., Ahmadi-tahour-soltani, M. (2019). The effectiveness of dialectical behavioral therapy on the reduction of self- injurious behaviors among soldiers with a history of self-injury. EBNESINA, 21(4), 25-33. http://dx.doi.org/10.22034/21.4.25

Moron, M., Niedbala, D., Mendrok, M., & Pach, J. (2024). How complex are the associations between early maladaptive schemas and obsessive-compulsive symptoms? Commentary on Dostal and Pilkington (2023) meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 360, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.jad.2024.05.137

Nguyen, T. P., Lerch, S., Maggetti, A., Reichl, C., Tarokh, L., & Kaess, M. (2023). The relationship between sleep disturbance and self-harming behaviours in high-risk clinical adolescents. Journal of Psychiatric Research, 158, 81-87. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2022.12.034

Nikol, A., Kavanagh, P. S., Murray, K., & Mak, A. S. (2022). Emotion regulation as a mediator between early maladaptive schemas and non-suicidal self-injury in youth. Journal of Behavioral and Cognitive Therapy, 32(3), 161-170. https://doi.org/10.1016/j.jbct.2022.05.001

Ogeil, R. P., McGrath, M., Grigg, J., Peart, A., Meddings, J. I., Greenwood, C. J., & et al. (2025). Diverging trends in alcohol-related harms: The role of comorbid mental health, suicide and self-harm behaviors in ambulance attendances for alcohol intoxication during the COVID-19 pandemic in Victoria, Australia. Journal of Affective Disorders, 371, 170-176. https://doi.org/10.1016/j.jad.2024.11.012

Pyszkowska, A., & Stojek, M. M. (2022). Early maladaptive schemas and self-stigma in people with physical disabilities: The role of self-compassion and psychological flexibility. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(17), 10854. https://doi.org/10.3390/ijerph191710854

Raes, F., Pommier, E., Neff, K. D., & Van Gucht, D. (2011). Construction and factorial validation of a short form of the self-compassion scale. Clinical Psychology & Psychotherapy, 18(3), 250-255. https://doi.org/10.1002/cpp.702

Reinhard, M. A., Popov, N., Rek, S. V., Nenov-Matt, T., Barton, B. B., Jobst, A., & et al. (2022). Loneliness is associated with maladaptive schema modes in patients with persistent depressive disorder. Journal of Psychiatric Research, 154, 56-60. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2022.07.057

Saarijarvi, P., Salmivalli, C., Helmi, S., & Karukivi, M. (2023). Early maladaptive schemas are associated with self-injury thoughts and behavior in adolescents. BMC Psychiatry, 23(632), 1-16. https://doi.org/10.1186/s12888-023-05127-7

Safarpour, A., Ghamari, M., & Hosseinian, S. (2021). The mediating role of the self-compassion in the relationship between identity styles and adolescents self-harming behaviors. Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal, 10(8), 197-208. http://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1400.10.8.4.8

Sansone, R. A., Wiederman, M. W., & Sansone, L. A. (1998). The self-harm inventory (SHI): Development of a scale for identifying self-destructive behaviors and borderline personality disorder. Journal of Clinical Psychology, 54(7), 973-983. https://doi.org/10.1002/(sici)1097-4679(199811)54:7%3C973::aid-jclp11%3E3.0.co;2-h

Sedighi Arfaee, F., Eskandari, N., & Shirvani, K. (2024). The mediating role of self-compassion in the relationship between early maladaptive schemas with quality of life and psychological distress. Rooyesh-e-ravanshenasi Journal, 13(2), 25-36. https://frooyesh.ir/article-1-5064-en.html

Sourander, A., Silwal, S., Osokina, O., PhLic, S. H., Hodes, M., & Skokauskas, N. (2024). Suicidality and self-harm behavior of adolescents during the early phase of the war in Ukraine. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 63(12), 1204-1214. https://doi.org/10.1016/j.jaac.2024.03.015

Suh, H., & Jeong, J. (2021). Association of self-compassion with suicidal thoughts and behaviors and non-suicidal self-injury: A meta-analysis. Frontiers in Psychology, 12(633482), 1-15. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.633482

Syed, A., Thibodeau, P. S., Dieujuste, N., Jones, C. D., Dunbar, K. S., Mann, A., & Fainstad, T. (2024). Examining the impact of moral injury on burnout, impostor syndrome, and low self-compassion among female medical trainees: A secondary analysis. Mayo Clinic Proceedings, 99(12), 1905-1912. https://doi.org/10.1016/j.mayocp.2024.07.015

Turk, F., Kellett, S., & Waller, G. (2021). Determining the potential links of self-compassion with eating pathology and body image among women and men: A cross-sectional mediational study. Body Image, 37, 28-37. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2021.01.007

Whittingham, K., & Mitchell, A. E. (2023). Postnatal traumatic symptoms and shame: A cross-sectional study examining the role of birth, breastfeeding, psychological flexibility and self-compassion. Journal of Contextual Behavioral Science, 28, 248-255. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2023.04.004

Yavuz, E., Rodrigues, R., Sanchez, A. P., Lingford-Hughes, A., & Di Simplicio, M. (2024). Reward processing in young people with self-harm behavior. Journal of Psychiatric Research, 180, 68-78. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2024.09.038

Yazdan, K., Khosravi, S., & Chinaveh, M. (2022). The mediating role of early maladaptive schemas and coping styles in the parent-child relationship and emotional regulation with self-healing behaviors. Medical Journal of Mashhad University of Medicals Sciences, 64(6), 3482-3502. https://doi.org/10.22038/mjms.2021.61424.3595

Young, J. E. (1999). Cognitive therapy for personality disorders: a schema focused approach. 3rd Ed, Sarasota FL: Professional Resource Press/Professional Resource Exchange. https://psycnet.apa.org/record/1999-02395-000

چاپ شده

۱۴۰۳/۱۰/۲۷

ارسال

۱۴۰۳/۰۷/۱۰

بازنگری

۱۴۰۳/۰۹/۰۷

پذیرش

۱۴۰۳/۰۹/۱۵

ارجاع به مقاله

مدل ساختاری پیش‌بینی گرایش به رفتارهای خودآسیب‌رسان در نوجوانان بر اساس طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه با میانجی‌گری شفقت به خود. (2025). پویایی روانشناختی در اختلال های خلقی، 3(5)، 26-36. https://maherpub.com/pdmd/article/view/176

مقالات مشابه

21-30 از 144

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.