تدوین بسته بهبود مسئولیت پذیری در نوجوانان

چکیده

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر تدوین بسته­ی نوجوان مسئول بود.
 
مواد و روش: این پژوهش از نوع کیفی بود. در بخش اول واکاوی متون مسئولیت پذیری به کمک تحلیل محتوای هیش و شانون (2005) انجام شد. در بخش دوم تدوین بسته نوجوان مسئول از طریق روش تدوین بسته یوسفی و گلپرور (2023) انجام شد. محیط این پژوهش کلیه­ی متون مربوط به مسئولیت پذیری در نوجوانی بود. روش انتخاب شرکت­کنندگان به روش هدف‌مند و ملاک تعداد متون بر اساس رعایت اصل اشباع داده­ها بود. به این ترتیب ده متن انتخاب شد. روش گردآوری اطلاعات مطالعه عمیق و دقیق متون بود.
 
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل متون به روش پنج مرحله­ای هیش و شانون (2005) نشان داد که این مفهوم چهار بعد و هشت خرده مفهوم دارد که عبارت بودند از: 1) پایه­های مسئولیت­پذیری (با خرده مفاهیم شکل­گیری اخلاق و ارتباطات مقتدرانه با والدین)، 2) ضرورت­های مسئولیت پذیری (با خرده مفاهیم هویت و عملکرد اجرایی) 3) شیوه­های دستیابی به مسئولیت پذیری (باخرده مفاهیم همدلی و خویشتن­داری) و موانع مسئولیت­پذیری (با خرده مفاهیم تجارب دردناک گذشته و نفوذ همسالان). در بخش تدوین بسته هدف ارتقای مسئولیت پذیری نوجوانان بود که در قالب آگاهی افزایی و مهارت افزایی در جهت مدیریت مسئولیت­گریزی به کمک دو راهبرد ارتقای عملکرد اجرایی و افزایش همدلی بود. این کار با استفاده از روش تدوین بسته­ی یوسفی و گلپرور (2023) انجام شد و فنون مربوط به راهبردهای منتخب از متون عصب روانشناسی و متون عملکرد تاملی انتخاب شد و با خرده اهداف هر جلسه هماهنگ شد. درکل نتایج این پژوهش به یک بسته­ی آموزشی هشت جلسه­ای ختم شد. در انتها بسته­ی آموزشی به کمک ضریب توافق ارزیابان و توسط متخصصین ارزیابی اعتباریابی محتوایی شد که نتایج حاکی از اعتبار محتوایی بود.
 
نتیجه‌گیری: با توجه به این نتیجه می­توان گفت این بسته آموزشی برای ارتقای مسئولیت پذیری نوجوانان تناسب دارد.