مقایسه اثربخشی برنامه آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد فرزندی و طرحواره درمانی بر همدلی، تنظیم هیجان و سلامت روان دختران نوجوان بدسرپرست

نویسندگان

    پرستو شیخ اسمعیلی دانشجوی دکتری ، گروه روان‌شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
    حمزه احمدیان * استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران. Ahmadian@iausdj.ac.ir
    مریم اکبری استادیار، گروه روان‌شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

کلمات کلیدی:

تجربه زیسته, طرح واره درمانی, همدلی, تنظیم هیجان, سلامت روان , نوجوانان بدسرپرست

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی برنامه آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد فرزندی و طرحواره درمانی بر همدلی، تنظیم هیجان و سلامت روان دختران نوجوان بدسرپرست انجام شد.

روش:‌  این مطالعه به صورت ترکیبی(کیفی و کمی) بود. در بخش کیفی روش پژوهش پدیدارشناسانه و در بخش کمی روش پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون و گروه کنترل بود.

جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دختران نوجوان بدسرپرستی بود که در سال 1402 در مراکز حمایتی دخترانه وابسته به بهزیستی شهرستان سنندج حضور داشتند. نمونه پژوهش  در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و تحت مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفتند..  در بخش کمی، نمونه آماری پژوهش حاضر را 45 نفر از دختران نوجوان بد سرپرست تشکیل دادند. گروه آزمایش اول برنامه مداخله‌ای مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد فرزندی و گروه آزمایش دوم برنامه طرحواره درمانی را دریافت و گروه کنترل برنامه‌ای را دریافت نکرد. پرسشنامه های سلامت روان گلدبرگ (1972)، همدلی داویس (1994) و تنظیم هیجان گروس و جان(2003) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. تحلیل داده ها با  نرم افزار SPSS 28 انجام شد و از روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد.

یافته ها: یافته ها نشان داد  برای یکی از مقیاس های تنظیم هیجان( ارزیابی مجدد هیجان) فقط مداخله تجربه زیسته اثربخش بود و بر همدلی و سلامت روان هر دو روش مداخله اثربخش بودند(05/0>p). آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد که اثربخشی مداخله تجربه زیسته بر همدلی بیشتر از مداخله طرحواره درمانی بود اما میزان اثربخشی دو روش مداخله بر سلامت روان یکسان بود.

نتیجه گیری : با توجه به نتایج می‌توان گفت برنامه آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد فرزندی در ارتقا توانمندی دختران نوجوان  بدسرپرست اثربخش بوده و به کارگیری آن در فرایند درمان و آموزش پیشنهاد می‌گردد.

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Basile, B., Tenore, K., & Mancini, F. (2020). Early maladaptive schemas in overweight and obesity: A schema mode model, Heliyon, 5(9), 236- 240.

https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2019.e02361

Cherewick, M., Dahl, R. E., Bertomen, S., Hipp, E., Shreedar, P., Njau, P. F., & Leiferman, J. A. (2023). Risk and protective factors for mental health and wellbeing among adolescent orphans. Health Psychology and Behavioral Medicine, 11(1).

doi.org/10.1080/21642850.2023.221 929

Clarry, L., & Carson, J. (2019). Positive psychology for depression: A critical review. Mental Health Practice, 22(3), 34-41

http://dx.doi.org/10.7748/mhp.2019.e1312

Davis, M. H. (1983). Measuring individual differences in empathy: Evidence for a multidimensional approach. Personality and Social Psychology, 44(1), 113-126. doi.org/10.1037/0022-3514.44.1.113

Ersan, C. (2020), Physical aggression, relational aggression and anger in preschool children: The mediating role of emotion regulation. General Psychology. ;147(1):18-42

https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/00221309.2019.1609897

Fagbamigbe, F., Adebowale, S., & Ajayi, I. (2019). An assessment of the nutritional status of ART receiving HIV-orphaned and vulnerable children in South-West Nigeria. Heliyon, 5(12),

https://doi.org/10.1016%2Fj.heliyon.2019.e02925

Gao, L., Li, X., & Wang, X. (2023). Agreeableness and adolescents' cyberbullying perpetration: A longitudinal moderated mediation model of moral disengagement and empathy. Personality, 91(6), 1461-1477.

https://doi.org/10.1111/jopy.12823

Gross, J. J., & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: implications for affect, relationships, and well-being. personality and social psychology, 85(2), 62- 348.

https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.2.348

Gonçalves, F., Chaplin, M., Turpyn, C., Niehaus, E., Curby, W., Sinha, R., & Ansell, B., (2019) Difficulties in emotion regulation predict depressive symptom trajectory from early to middle adolescence. Child Psychiatry Hum Dev, 50(4):618- 30.

https://doi.org/10.1007/s10578-019-00867-8

GU, Z., Li, P., Zhang, A., Xu, X,. & GU, F. )2022(The Role of Mental Health and Sustainable Learning Behavior of Students in Education Sector Influences Sustainable Environment. Front Psychoogyl.; 13,(8), 822-751.

https://doi.org/10.3389%2Ffpsyg.2022.822751

Konrath, S., Meier, B. P., Bushman, B. J. (2018). Development and validation of the Single Item Trait Empathy Scale (SITES). research in personality, 73, 11-22.

https://doi.org/10.1016/j.jrp.2017.11.009

Liang Z, Mazzeschi C, Delvecchio E. )2021.(The Impact of Parental Stress on Italian Adolescents ' Internalizing Symptoms during the COVID -19 Pandemic: A Longitudinal Study. Int J Environ Res Public Health; 18(15): 27-39.

https://doi.org/10.3390/ijerph18158074

Magson, N. R., Freeman, J. Y., Rapee, R. M., Richardson, C. E., Oar, E. L., & Fardouly, J. (2021). Risk and protective factors for prospective changes in adolescent mental health during the COVID-19 pandemic. Journal of youth and adolescence, 50,(1) 44-57.

https://doi.org/10.1007/s10964-020-01332-9

Odgers, C. L., & Jensen, M. R. (2020). Annual research review: Adolescent mental health in the digital age: Facts, fears, and future directions. Child Psychology and Psychiatry, 61(3), 336-348.

https://doi.org/10.1111/jcpp.13190

Patritti, L., Fitamen, C. (2020). The quality of friendships correlates positively with emotional regulation skills: Study on 49 Ticino children aged 8 to 11 years old. Research and perspectives in educational neuroscience, 1(1):4-16.

https://doi.org/10.26034/cortica.2022.1930

Peeters, N., van Passel, B., & Krans, J. (2022). The effectiveness of schema therapy for patients with anxiety disorders, OCD, or PTSD: A systematic review and research agenda. British Journal of Clinical Psychology, 61(3), 579–597.

https://doi.org/10.1111/bjc.12324

Ramberg, J )2021.( The Association between Parental Support and Adolescents' Psychological Complaints: The Mediating Role of a Good School Climate. Children (Basel). 8(7):55.

https://doi.org/10.3390%2Fchildren8070550

Roediger, E., Stevens, B. A., & Brockman, R. (2018). Contextual schema therapy: An integrative approach to personality disor-ders, emotional dysregulation, and interpersonal functioning. Oakland: New Harbinger Publications.

https://psycnet.apa.org/record/2018-30793-000

Segura, L., Estévez, J.F., Estévez, E.(2020). Empathy and Emotional Intelligence in Adolescent Cyberaggressors and Cybervictims. Environmental Research and Public Health. 17(13):46-81.

https://doi.org/10.3390%2Fijerph17134681

Spataro,P., Calabrò, M., Longobardi, E. (2020) Prosocial behaviour mediates the relation between empathy and aggression in primary school children. Developmental Psychology. 17(5), 727–745.

https://psycnet.apa.org/doi/10.1080/17405629.2020.1731467

MacDonald, H.Z., Price, J.L. (2019). The role of emotion regulation in the relationship between empathy and internalizing symptoms in college students. Mental Health & Prevention, 13, 43-49.

https://doi.org/10.1016/j.mhp.2018.11.004

Tamir, M., Vishkin, A., & Gutentag, T. (2020). Emotion regulation is motivated. Emotion, 20(1), 115.

https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/emo0000635

Taylor, C. D., Bee, P., & Haddock, G. (2017). Does schema therapy change schemas and symptoms? A systematic review across mental health disorders. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 90(3), 456-479. https://doi.org/10.1111/papt.12112

Van Wijk-Herbrink, M. F., Arntz, A., Broers, N. J., Roelofs, J., & Bernstein, D. P. (2021). A Schema Therapy Based Milieu in Secure Residential Youth Care: Effects on Aggression, Group Climate, Repressive Staff Interventions, and Team Functioning. Residential Treatment for Children and Youth, 38(3), 289-306.

https://doi.org/10.1080/0886571X.2019.1692758

Van Lissa, C. J., Hawk, S. T. & Meeus, W. H. (2017). The effects of affective and cognitive empathy on adolescents’ behavior and outcomes in conflicts with mothers. Experimental Child Psychology, 158(2), 32-45.

https://doi.org/10.1016/j.jecp.2017.01.002

Word health organization. Mental health: strengthening our response(2022), Available from:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mental-health-strengthening-our-response

Young, K. S., Sandman, C.F & Craske, M. G(2019). Positive and negative emotion regulation in adolescence: links to anxiety and depression. Brain sciences,9(4):1-20.

https://doi.org/10.3390/brainsci9040076

Zhao, X., Li, X., Song, Y., and Shi, W. (2018). Autistic traits and prosocial behaviour in the general population: test of the mediating effects of trait empathy and state empathic concern. J. Autism Dev Disord.. 49(10):3925-3938.

https://doi.org/10.1007/s10803-018-3745-0

Yao, Y, W., Chen, R., Li, R., Hare, T, A., Li, S., & Zhang, T. (2017). Combined reality therapy and mindfulness meditation decrease intertemporal decisional impulsivity in young adults with Internet gaming disorder. Comput Hum Behav, 68(2),210 –6.

http://dx.doi.org/10.1016/j.chb.2016.11.038

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۳/۰۸/۲۰

ارسال

۱۴۰۳/۰۵/۰۱

بازنگری

۱۴۰۳/۰۶/۱۴

پذیرش

۱۴۰۳/۰۷/۰۲

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

مقایسه اثربخشی برنامه آموزش مبتنی بر تجربه زیسته در روابط والد فرزندی و طرحواره درمانی بر همدلی، تنظیم هیجان و سلامت روان دختران نوجوان بدسرپرست. (2024). پویایی روانشناختی در اختلال های خلقی، 3(3)، 237-257. https://maherpub.com/pdmd/article/view/224

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده

مقالات مشابه

1-10 از 109

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.