اثربخشی طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) برانعطاف پذیری شناختی و کیفیت زندگی زوجین متعارض

علیرضا زارعی; ابوالفضل بخشی پور; محمد محمدی پور

نویسندگان

علیرضا زارعی دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

ابوالفضل بخشی پور * استادیار، گروه روانشناسی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران (نویسنده مسئول). ab8boj@gmail.com

محمد محمدی پور دانشیار، گروه روانشناسی، واحد قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی، قوچان، ایران.

کلمات کلیدی:

طرحواره‌درمانی, درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد, انعطاف‌پذیری شناختی, کیفیت زندگی, زوجین متعارض

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی طرحواره‌درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر انعطاف‌پذیری شناختی و کیفیت زندگی زوجین متعارض بود.

روش‌شناسی: این پژوهش نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. نمونه پژوهش شامل 24 زوج متعارض بود که به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند: گروه طرحواره‌درمانی (8 زوج)، گروه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (8 زوج)، و گروه کنترل (8 زوج). هر دو گروه آزمایشی به مدت هفت جلسه 120 دقیقه‌ای تحت مداخله قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه‌های انعطاف‌پذیری شناختی و کیفیت زندگی بودند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان داد که هر دو گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل، بهبود معناداری در انعطاف‌پذیری شناختی و کیفیت زندگی داشتند. همچنین، نتایج پیگیری نشان داد که این بهبودها در هر دو گروه طرحواره‌درمانی و ACT تا دو ماه پس از پایان مداخلات پایدار بوده‌اند. با این حال، تفاوت معناداری بین اثربخشی این دو رویکرد مشاهده نشد.

نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش، هر دو رویکرد طرحواره‌درمانی و ACT می‌توانند به طور مؤثری باعث افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و بهبود کیفیت زندگی در زوجین متعارض شوند. این نتایج نشان‌دهنده اثربخشی این دو روش در کاهش تعارضات زناشویی و بهبود سلامت روانی زوجین است.