اثربخشی درمان فراشناختی و درمان شفقت محور بر کاهش نشخوار ذهنی و اضطراب در بیماران وسواس فکری

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان فراشناختی  و درمان شفقت محور   بر کاهش نشخوار ذهنی، اضطراب  افراد با نشانه‏های طیف وسواس فکری انجام شد. روش پژوهش حاضر از لحاظ گردآوری داده‎ها روش آزمایشی از نوع شبه آزمایشی و طرح آن پیش‏آزمون، پس‏آزمون با گروه کنترل بود و ازلحاظ هدف در زمره مطالعات کاربردی و از لحاظ روش در زمره پژوهش‏های کمّی بود. جامعه مورد مطالعه عبارت بود از کلیه مراجعه‏کنندگان زن که با تشخیص علائم طیف وسواس فکری- عملی به کلینیک‏های مشاوره و روان‏شناختی منطقه 5 شهر تهران در سال تحصیلی 99- 1398. به استناد مطالعات پیشین مجموعاً  45 نفر(هر گروه 15 نفر) با استفاده از روش نمونه‏گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل دو بسته آموزش درمان فراشناختی و آموزش درمان شفقت‏محور و  سه پرسشنامه نشخوار فکری یوسفی (1384)، اضطراب ساراسون (1957) بودند. جهت تشخیص مراجعان با نشانه‏های وسواس فکری- عملی پرونده سنجش مراجعان در کلینیک مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش بر اساس نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که هر دو درمان موجب کاهش نشخوار ذهنی، اضطراب و نگرانی افراد با نشانه‏های طیف وسواس فکری- عملی بویژه وسواس فکری می‏شوند. همچنین نتایج نشان داد که درمان فراشناختی و شفقت‏محور، به یک اندازه می‏توانند بر کاهش نشخوار ذهنی، اضطراب و نگرانی موثر باشند. در نتیجه وقتی مراجعان با نشانه‏های طیف وسواس فکری – عملی نسبت به مهارت‏ها، احساسات و توانمندی‏های شناختی و اجتماعی و غیره آگاهی پیدا می‏کنند بر نشخوار ذهنی، اضطراب و نگرانی خود فایق می‏آیند، در نتیجه عملکرد مناسبی خواهند داشت.